Uwaga! Pełnomocnictwo do kontroli celno-skarbowej nie rozciąga się na postępowanie w przedmiocie przedłużenia terminu zwrotu VAT
W jednej ze skarg do WSA na postanowienie w zakresie przedłużenia terminu zwrotu, zarzucono m.in. doręczenie postanowienia osobie niebędącej pełnomocnikiem w sprawie. Co na to sąd?
WSA w Poznaniu wyszedł z założenia, że postępowanie w przedmiocie przedłużenia zwrotu VAT odbywa się w procedurze czynności sprawdzających. Nie zmienia tego okoliczność, że niejako równolegle mogą zostać uruchomione określone działania weryfikacyjne takie jak kontrola podatkowa, kontrola celno-skarbowa lub postępowanie podatkowe (tak: uchwała NSA z 24 października 2016 r., I FPS 2/16).
Sąd przypomniał, iż jeśli strona ma ustanowionego pełnomocnika, jedynie doręczenie tego pisma pełnomocnikowi jest prawnie skuteczne. Pominięcie pełnomocnika poprzez doręczenie pisma bezpośrednio stronie nie wywołuje skutków prawnych. Czynność doręczenia w takiej sytuacji jest wadliwa i bezskuteczna. Decyzja niedoręczona stronie jest decyzją „nieistniejącą”.
Analogicznie – tyczy się to postanowień zaskarżalnych zażaleniem lub skargą do sądu administracyjnego. Jednocześnie ustawodawca nie wprowadził "braku dla strony ujemnych skutków procesowych" jako przesłanki uznawania pism za prawidłowo doręczone. Stąd w odniesieniu do tej czynności mamy do czynienia albo z sytuacją, gdy doszło do skutecznego doręczenia, albo do takiego doręczenia nie doszło w związku z naruszeniem przepisów regulujących te czynności. Ocena skuteczności doręczenia ma więc charakter "zero-jedynkowy"
Stąd skoro organ podatkowy uznał, że pełnomocnictwo udzielone przez skarżącą w toku kontroli celno-skarbowej rozciąga się również na postępowanie w przedmiocie przedłużenia terminu dokonania zwrotu spornej nadwyżki, to w ocenie sądu – działał nieprawidłowo. Zaś obowiązkiem organów było doręczenie zapadłych w sprawie postanowień bezpośrednio skarżącej, a nie pełnomocnikowi ustanowionemu w toku kontroli celno-skarbowej. W konsekwencji doręczenie zaskarżonego postanowienia, jak i poprzedzającego je postanowienia organu pierwszej instancji sąd uznał za wadliwe a tym samym bezskuteczne.
Art. 138a § 1, art. 138a § 2, art. 138e § 1, art. 138e § 3, art. 138j § 1 pkt 2, art. 145 § 1, art. 145 § 2ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.).
Wyrok WSA w Poznaniu z 5 października 2023 r. I SA/Po 395/23