Pokrycie przez gminę ujemnego wyniku finansowego spółki wodociągowej a VAT

Na koniec roku obrachunkowego może powstać po stronie spółki ujemny wynik finansowy (niedobór), który spowodowany jest tym, że koszty okazują się wyższe od sumy przychodów. Niedobór środków na pokrycie kosztów eksploatacji sieci i obiektów będących przedmiotem umowy zostanie pokryty przez gminę. Dopłata (pokrycie niedoboru) służąca pokryciu ujemnego wyniku w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków otrzymywana od gminy jest odrębna od dopłaty do m3 ścieków.

Spółka przekonywała, że dofinansowanie to nie ma bezpośredniego wpływu, ani na cenę usług za oczyszczanie i odprowadzanie ścieków pobieraną od nabywców tych świadczeń, ani na cenę usługi eksploatacji infrastruktury kanalizacyjnej pobieraną od poszczególnych gmin. Dofinansowanie, jej zdaniem, trzeba postrzegać jako wsparcie służące kontynuacji działalności spółki, wzmacniające jej podstawy finansowe, które pozostaje poza zakresem podatku VAT.

Innego zdania był Dyrektor KIS. Organ przywołał m.in. wyrok TSUE w sprawie C-353/00, gdzie Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło zresztą dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Zdaniem organu, przesłanka „wpływu dofinansowania na cenę” jest oczywista, gdy ostateczny odbiorca nie musi płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Stąd w jego ocenie przyznawane spółce dofinansowanie stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT i będzie to należność za wykonanie powierzonego zadania.

W odniesieniu do momentu powstania obowiązku podatkowego zastosowanie znajduje tu art. 19a ust. 5 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części dotacji, subwencji lub innej dopłaty o podobnym charakterze.