SLIM VAT 3 wprowadzi zmiany w ustawie o PIT

Większość zmian wprowadzanych w ustawie o PIT wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. Część jednak z tych regulacji wejdzie w życie już 1 lipca 2023 r.

Zmiany w uldze na dziecko: rozszerzenie możliwości korzystania z ulgi na jedno dziecko niepełnosprawne

Najważniejszą ze zmian w ustawie o PIT wydaje się zniesienie limitu dochodu jako warunku korzystania z ulgi na jedno dziecko, jeżeli jest to dziecko niepełnosprawne (zob. dodawany od 1 lipca 2023 r. art. 27f ust. 2e ustawy o PIT).

Warunkiem skorzystania w takiej sytuacji z ulgi będzie posiadanie przez dziecko:

1)     orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub

2)     decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo

3)     orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Zmiany w uldze rehabilitacyjnej od 1 lipca 2023 r.: rozszerzenie możliwości korzystania z ulgi

Rozszerzona również zostanie możliwość korzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Z ulgi tej po zmianie korzystać będą mogli wszyscy podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne zaliczane w stosunku do podatnika lub jego małżonka do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn (zob. obowiązujące od 1 lipca 2023 r. brzmienie art. 26 ust. 7e ustawy o PIT). Pozwoli to korzystać z ulgi rehabilitacyjnej podatnikom utrzymujących osoby niepełnosprawne będące ich dziadkami lub wnukami (obecnie osoby takie nie mogą korzystać z ulgi rehabilitacyjnej).

Obecnie organy podatkowe nie udostępniają wstępnie wypełnionych zeznań rocznych podatnikom składającym zeznania w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą lub działami specjalnymi produkcji rolnej, jak również podatnikom będącym przedsiębiorstwem w spadku.

Od  1 stycznia 2024 r. sytuacja się zmieni i wskazanym podatnikom (począwszy od zeznań PIT składanych za 2023 r. – zob. art. 29 ust. 2 ustawy nowelizującej) wstępnie wypełnione zeznania będą udostępniane (zob. obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. brzmienie art. 45cd ust. 1 ustawy o PIT).

Oczywiście wstępnie wypełnione zeznania nie będą w omawianych przypadkach zawierać wszystkich wymaganych danych do ich złożenia. Zawarte w nich będą jedynie dane będące w posiadaniu Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, np. dane o wpłaconych w trakcie roku podatkowego przez podatnika zaliczkach.

Omawiana nowelizacja przewiduje dodanie od1 stycznia 2024 r. szeregu przepisów regulujących zasady opodatkowania dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. Dochody takie obecnie opodatkowane są 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (zob. art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT).

Natomiast dochody z umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych (za wyjątkiem przypadków, gdy odkupienie, wykupienie albo unicestwienie w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej – zob. nowe brzmienie art. 30b ust. 6 ustawy o PIT) opodatkowane będą według stawki 19% w ramach zeznania PIT-38 (zob. nowe brzmienie art. 30b ust. 1 ustawy o PIT).

Dochodem z tego tytułu będzie różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT (zob. dodany art. 30b ust. 2 pkt 7 ustawy o PIT).

Przy czym jeżeli nie jest możliwa identyfikacja umarzanych, odkupywanych, wykupywanych albo unicestwianych w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, przy ustalaniu dochodu przyjmuje się, że każdorazowo przychód został osiągnięty z tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych nabytych najwcześniej (FIFO) (zob. nowe brzmienie art. 30b ust. 7 ustawy o PIT).

W związku ze wskazaną zmianą umożliwione zostanie odliczanie od dochodu poniesionych w poprzednich latach strat z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych (zob. nowe brzmienie art. 9 ust. 6 ustawy o PIT).

Ponadto wskazane zostanie wprost, że za dochody (przychody) osiągane przez nierezydentów na terytorium Polski należą dochody (przychody) z umorzenia, odkupienia, wykupienia i unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych utworzonych na podstawie przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz odpłatnego zbycia tych tytułów uczestnictwa (zob. dodawany art. 3 ust. 2b pkt 5a ustawy o PIT).

Od 1 stycznia 2024 r. dodany zostanie art. 17 ust. 1 pkt 3a ustawy o PIT uznający przychody z wykupu przez emitenta obligacji, od których są należne świadczenia okresowe za przychody z kapitałów pieniężnych przychodów z wykupu przez emitenta obligacji, od których są należne świadczenia okresowe. Dochody z tego tytułu opodatkowane będą 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (zob. dodawany art. 30a ust. 1 pkt 2a ustawy o PIT).

Wskazane dochody stanowić będzie różnica między kwotą uzyskaną z wykupu obligacji wraz ze świadczeniami uzyskanymi za ostatni okres przed wykupem tych obligacji a wydatkami poniesionymi na objęcie lub nabycie tych obligacji na rynku pierwotnym lub wtórnym przez podatnika albo spadkodawcę, przy czym nie stanowią wydatków na objęcie lub nabycie obligacji kwoty odsetek zapłaconych przez podatnika lub jego spadkodawcę przy ich objęciu lub nabyciu, w części w jakiej odsetki te nie podlegają opodatkowaniu lub są zwolnione z podatku (zob. dodawany art. 24 ust. 24 ustawy o PIT).

Przy czym jeżeli nie będzie możliwa identyfikacja papierów wartościowych, przy ustalaniu tych dochodów przyjmować się będzie, że każdorazowo przychód został osiągnięty z papierów wartościowych nabytych najwcześniej (FIFO) (zob. art. 30a ust. 4 ustawy o PIT).

Przychody z tzw. wynajmu prywatnego opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych według dwóch stawek ryczałtu – stawki 8,5% oraz 12,5%. Stawka ryczałtu w wysokości 8,5% ma zastosowanie do momentu przekroczenia w danym roku przez kwotę przychodów z wynajmu prywatnego 100.000 zł, zaś stawka 12,5% ma zastosowanie do nadwyżki przychodów z wynajmu ponad kwotę 100.000 zł (zob. art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o ryczałcie).

W przypadku uzyskiwania przychodów z wynajmu przez współwłaścicieli danej rzeczy limit w wysokości 100.000 zł jest odrębny dla każdego ze współwłaścicieli. Wyjątek od tej zasady ma obecnie miejsce w przypadku osiągania przychodów z wynajmu przez małżonków, kiedy to przedmiotowy limit dotyczy łącznie obojga małżonków (zob. art. 12 ust. 13 ustawy o ryczałcie).

Począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po 31 grudnia 2023 r. miało się rozpocząć wdrażanie obowiązku regularnego przesyłania plików JPK przez podatników podatku dochodowego. Wskazana na wstępie ustawa nowelizująca przesuwa terminy w tym zakresie o rok.

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwoty określone przepisami art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Nowelizacja przewiduje podwyższenie od 1 lipca 2023 r. tych kwot. Przy czym w największym stopniu podwyższone zostały kwoty przewidziane dla I i II grupy podatkowej (zob. tabelę poniżej).

Druga z wprowadzanych od 1 lipca 2023 r. zmian doprecyzowuje kwestię stosowania kwoty wolnej od podatku. Jak bowiem obecnie stanowi art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Takie brzmienie przepisu rodzi wątpliwości, w szczególności z tego względu, że ustawodawca nie wskazał, jak liczyć okres 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

Wątpliwości te wyeliminuje nowe brzmienie art. 9 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn. Po zmianach, jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.