Dyrektor KIS: VAT od rekompensaty z tytułu świadczenia usług przewozowych o charakterze użyteczności publicznej

Przedsiębiorca (operator) zawarł umowę o świadczenie usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego w powiatowych przewozach pasażerskich. Organizatorem usług jest powiat. Operator świadczy usługi w zakresie przewozów pasażerskich na określonych liniach i zgodnie z cennikiem ustalonym przez organizatora.

Organizator przekazuje operatorowi rekompensatę z tytułu realizacji usług na podstawie i zasadach określonych w umowie. Wartość podstawy wyliczenia rekompensaty to iloczyn wykonanych wozokilometrów oraz stawki jednostkowej określonej kwotowo. W wyliczeniach uwzględniono rozsądny zysk o określonej wartości za wozokilometr.

Podatnik zapytał dyrektora KIS o skutki w VAT. Organ podatkowy wziął pod uwagę następujące okoliczności:

- przedsiębiorcajest odrębnym od powiatu podmiotem, nie jest więc adresatem normy prawnej zawartej w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT – nie może więc korzystać z wyłączenia z opodatkowania, które dotyczy ściśle określonych podmiotów, tj. organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy,

- przedstawiona we wniosku sytuacja nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT - przedsiębiorca co prawda wykonuje czynności związane z realizacją zadań własnych powiatu w zakresie usług komunalnych, ale jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT,

- przedsiębiorca działa w charakterze podatnika podatku VAT, a wykonywane czynności spełniają definicję świadczenia usług, dlatego też podlegają opodatkowaniu,

- rekompensata stanowi źródło finansowania realizowanych usług na rzecz powiatu (wynagrodzenie za świadczone na rzecz powiatu usługi),

- powiat jest beneficjentem usługi, zaś pomiędzy płatnością, którą otrzymuje przedsiębiorca od powiatu, a świadczeniem usług należących do jego zadań własnych nałożonych przepisami prawa, zachodzi bezpośredni związek, gdyż płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zagadnienie jest jednak sporne. W tym zakresie warto wspomnieć o przykładowych orzeczeniach NSA:

- wyrok z listopada 2018 r., I FSK 1692/16, z którego wynikało, że rekompensaty za świadczone usługi przewozowe w autobusach komunikacji miejskiej, przyznawane operatorom, nie mogą być uznane za dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, zaliczane do podstawy opodatkowania, bo nie mają bezpośredniego wpływu na ceny za usługi świadczone przez tych operatorów,

- wyrok z 24 czerwca 2021 r., I FSK 1598/19, z którego wynikało, że jeśli głównym wskaźnikiem służącym do wyliczenia dotacji/refundacji jest tzw. współczynnik wozokilometra, który z założenia odnosi się do organizowanych przejazdów (ilości kursów, przejechanych kilometrów), z pominięciem takich czynników jak chociażby ilość sprzedanych biletów, a także ich rodzaj, to rekompensata ma charakter ogólny, a jej celem jest wyłącznie dotowanie działalności świadczącego przewozy.