Sprawdź, czy opłaca się oznaczać wszystkie faktury jako MPP

W przedstawionej sytuacji powstaje pytanie, czy jest to dopuszczalne i jak ma postępować z tymi fakturami nabywca, tj. czy musi je opłacić w ramach MPP, mimo że nie zawierają one towarów wrażliwych, skoro faktury te będą oznaczone jako MPP. Czy jeżeli uzna, że nie są to towary i usługi objęte obowiązkowym MPP i nie zapłaci za taką fakturę w ramach split payment , to poniesie za to odpowiedzialność? 

Jak wynika z art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT, w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza 15.000 zł brutto, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, faktura powinna zawierać wyrazy "mechanizm podzielonej płatności". Naruszenie tego obowiązku może skutkować ustaleniem sankcji odpowiadającej 30% kwoty VAT wykazanej na fakturze, przypadającej na transakcje wymienione w załączniku nr 15.

Brzmienie przepisu wskazuje, że adnotacja „mechanizm podzielonej płatności” ma być uwzględniana na fakturze jedynie w sytuacji, w której zapłata w ramach tego mechanizmu przez nabywcę jest obowiązkowa.

Wystawca faktury powinien więc dokonać weryfikacji, czy transakcja temu obowiązkowi faktycznie podlega. Jeśli nie – adnotacja nie powinna być zamieszczana. Niemniej, w pewnych sytuacjach weryfikacja może nie dać jednoznacznego rozstrzygnięcia. Wystawca faktury może nie mieć pewności, czy dany towar lub usługa faktycznie jest objęty załącznikiem nr 15 (np. klasyfikacja statystyczna budzi wątpliwości) lub w pewnych okolicznościach może mieć problem z ustaleniem, czy transakcja przekracza limit określony w przepisach. W takich przypadkach, niewątpliwie bezpieczniejszym rozwiązaniem jest umieszczenie na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, aby nie narażać się na ryzyko zapłaty sankcji.

Z perspektywy nabywcy, zamieszczenie bądź brak wspomnianej adnotacji na fakturze pozostaje bez wpływu na jego obowiązki. Zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza 15.000 zł. brutto nabywca będzie zobowiązany zastosować mechanizm podzielonej płatności.

Z jednej strony, zamieszczenie na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” nie zobowiązuje nabywcy do skorzystania z tej metody płatności, jeśli nie wynika to z przepisów ustawy (np. przedmiotem transakcji nie są towary lub usługi z załącznika nr 15).

Z drugiej natomiast, brak takiej adnotacji na fakturze nie uwalnia nabywcy od ryzyka zapłaty 30% sankcji, jeśli zgodnie z art. 108a ust. 1a ustawy ciążył na nim obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, którego nie dopełnił (na marginesie, jeśli nabywca zapłaci w takiej sytuacji z wykorzystaniem MPP, „uwolni” tym samym wystawcę od ryzyka zapłaty sankcji związanej z pominięciem obowiązkowej adnotacji).

Jeśli wystawca faktury przyjmie zbyt ostrożną procedurę i będzie zamieszczał adnotację „mechanizm podzielonej płatności” na wszystkich wystawianych fakturach, bez przynajmniej próby weryfikacji czy transakcja rzeczywiście podlega temu obowiązkowi, sposób postępowania z takimi fakturami będzie w praktyce uzależniony od podejścia nabywców.

Zapewne znaczna część z nich dokona zapłaty w ramach mechanizmu podzielonej płatności, zgodnie z sugestią wystawcy (nawet jeśli nie ma takiego obowiązku, może skorzystać z możliwości zapłaty w ramach tego mechanizmu dobrowolnie).

Taka „ostrożnościowa” procedura może więc zwiększać prawdopodobieństwo kumulowania się środków na rachunku VAT wystawcy faktury w porównaniu do sytuacji, w której adnotację „mechanizm podzielonej płatności” zamieszczałby na fakturach po wcześniejszej weryfikacji, wyłącznie w przypadkach uzasadnionych lub budzących wątpliwości. Tym samym, jej stosowanie może być niekorzystne dla wystawcy z perspektywy przepływów finansowych, z uwagi na ograniczenia, którym podlegają środki zgromadzone na rachunku VAT. Dlatego automatyczne oznaczanie wszystkich wystawianych faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, nawet jeśli w danym przypadku ewidentnie brak jest takiego obowiązku, nie wydaje się najlepszym rozwiązaniem.