Wykaz podatników VAT – pamiętaj o konsekwencjach od początku 2020 roku

Wykaz podatników VAT to jedna, ogólnodostępna i bezpłatna baza danych podmiotów: − w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT, − zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Resort finansów przypomniał, że takie rachunki wirtualne nie będą uwidaczniane w Wykazie, gdyż nie są to rachunki rozliczeniowe w rozumieniu ustawy – Prawo bankowe, jak również nie podlegają obowiązkowi zgłaszania do urzędu skarbowego.

Resort finansów wyjaśnił, że uregulowanie płatności kartami płatniczymi lub poprzez wykorzystanie usługi pay-by-link nie mieści się w zakresie użytej w ustawie zmieniającej terminologii „płatność dokonana przelewem”.

Zatem zapłata w ten sposób na rachunek spoza Wykazu nie będzie skutkowała poniesieniem negatywnych konsekwencji podatkowych w postaci utraty możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu w podatkach PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT. Oznacza to, że podatnik nie musi weryfikować, na jaki rachunek będą przekazywane jego środki i czy rachunek ten jest w Wykazie, jeżeli płatność będzie przez niego dokonywana za pomocą tych innych niż przelew instrumentów płatniczych.

W przypadku płatności dokonywanej w formie zaliczek lub płatności w ratach limit w wysokości 15.000 zł będzie dotyczył kwoty całej transakcji, a nie pojedynczej płatności. W związku z tym, nawet jeżeli z dostawcą towaru lub usługi zostanie ustalona płatność ratalna lub w formie zaliczek, to sposób uiszczenia zapłaty powinien być zależny od wysokości łącznej sumy transakcji (kwoty brutto).

Jeżeli łączna wartość transakcji przekracza 15.000 zł, to w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych zapłata nie może zostać uregulowana gotówką, lecz poszczególne płatności powinny być dokonane przelewem na rachunek zamieszczony w Wykazie, chociażby ich jednostkowa wartość nie przekraczała tej kwoty (lub mogą być zapłacone przy użyciu innych instrumentów płatniczych).

Ministerstwo Finansów przypomina, że od 1 stycznia 2020 r. dokonanie płatności należności wynikającej z otrzymanej faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego, dotyczącej transakcji na kwotę powyżej 15.000 zł na inny rachunek niż zamieszczony w wykazie, naraża podatnika na negatywne konsekwencje podatkowe w postaci:

• braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub konieczność zwiększenia przychodów w PIT i CIT,
• odpowiedzialności solidarnej w VAT.

Jeżeli podatnik dokona płatności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzonych fakturą wystawioną przez podatnika VAT czynnego, na inny rachunek niż zawarty w Wykazie, poniesie konsekwencje w PIT i CIT w postaci braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów w tej części. Konsekwencje te dotyczą transakcji powyżej 15.000 zł, wskazanej w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Jeżeli wartość transakcji wynosi powyżej 15.000 zł, to cała kwota powinna być zapłacona przelewem na rachunek zamieszczony w Wykazie. W przeciwnym razie przedsiębiorca nie będzie mógł zaliczyć kwoty zapłaconej gotówką lub na rachunek spoza Wykazu do kosztów uzyskania przychodów.

Jeżeli płatność dotycząca jednorazowej transakcji przekraczającej 15.000 zł zostanie dokonana z pominięciem rachunku płatniczego lub przelewem na rachunek inny niż zamieszczony w Wykazie już po zaliczeniu wydatku do kosztów uzyskania przychodów, wówczas w miesiącu, w którym płatność zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego albo został zlecony przelew na rachunek spoza Wykazu, podatnik powinien zmniejszyć koszty uzyskania przychodów. W przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów podatnik powinien zwiększyć przychód.

Odpowiedzialność solidarna podatnika, na rzecz którego dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę całym jego majątkiem wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy lub świadczącym tę usługę zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny będzie miała miejsce, jeżeli zapłata za transakcję przekraczającą 15.000 zł zostanie dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie.

Jeżeli nabywca towarów i usług zrealizuje płatność w kilku transzach i jedna z nich będzie wpłacona na rachunek zamieszczony w wykazie, a pozostałe płatności na rachunki inne niż zamieszczone w wykazie, to w zakresie tych pozostałych płatności nabywca poniesie odpowiedzialność solidarną wraz ze sprzedawcą za jego zaległości podatkowe w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę lub to świadczenie usług.

Odpowiedzialność solidarna nie będzie dotyczyła wszystkich zobowiązań podatkowych, ale tylko kwoty podatku VAT, związanego z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, za którą płatność nie została dokonana na rachunek zamieszczony w wykazie.

Można jednak uniknąć negatywnych skutków zarówno w podatkach dochodowych PIT i CIT, jak i w zakresie odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT w sytuacji, gdy podatnik dokona zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w Wykazie. Wystarczy, że podatnik w ustawowym terminie zawiadomi o zapłacie należności na ten rachunek właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Zawiadomienie o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w Wykazie powinno zawierać następujące informacje:

1)              numer identyfikacyjny, firmę (nazwę) oraz adres siedziby albo w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną, imię i nazwisko oraz adres stałego miejsca prowadzenia działalności, a w przypadku nieposiadania stałego miejsca prowadzenia działalności – adres miejsca zamieszkania, podatnika dokonującego zapłaty należności;

2)              dane wystawcy faktury wskazane na fakturze (numer identyfikacyjny, nazwę albo imię i nazwisko oraz adres);

3)              numer rachunku, na który dokonano zapłaty należności;

4)              wysokość należności zapłaconej przelewem na rachunek spoza Wykazu i dzień zlecenia przelewu na ten rachunek.

Nabywca uniknie odpowiedzialności solidarnej, jeżeli dokona zapłaty należności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ustawy o VAT.