Będzie zmiana przepisów dotyczących białej listy podatników

Resort finansów przedstawił projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten przewiduje wiele zmian w przepisach, między innymi, ustaw o podatku dochodowym, ustawy o VAT oraz Ordynacji podatkowej, w nowe wyłączenia stosowania sankcji z tytułu dokonywania płatności na rachunki spoza tzw. białej listy.

Z początkiem 2020 r. do ustaw o podatku dochodowym oraz Ordynacji podatkowej dodano przepisy określające sankcje z tytułu dokonywania płatności na rachunki spoza wykazu, o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT, czyli spoza tzw. białej listy. Sankcje te polegają na:

1)              wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów kwot płatności dokonanych na rachunki spoza białej listy (zob. art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT),

2)              ustalania przychodów podatnikom w wysokości kwot płatności dokonywanych na rachunki spoza białej listy (zob. art. 14 ust. 2h ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 4i ustawy o CIT),

3)              odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy towarów lub usługodawcy w podatku VAT (zob. art. 117ba § 1 i 2 Ordynacji podatkowej).

Obecnie stosowanie wszystkich trzech sankcji jest wyłączone jedynie w przypadku zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu, zaś trzeciej z nich – również w przypadku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Omawiany projekt przewiduje:

1. zmianę pierwszego ze wskazanych wyłączeń – zostanie wydłużony termin zawiadomienia do 7 dni oraz zmianę naczelnika urzędu skarbowego, do którego należy złożyć zawiadomienie, na naczelnika właściwego dla podatnika,
2. rozszerzeniu zakresu stosowania drugiego ze wskazanych wyłączeń na wszystkie trzy sankcje,
3. wprowadzeniu dwóch nowych wyłączeń; wskazane sankcje ma wyłączać również dokonanie płatności na tzw. rachunki cesyjne prowadzone przez banki oraz SKOK-i oraz na rachunki gospodarki własnej banków oraz SKOK-ów, jak również dokonywanie płatności wynikających z faktur dokumentujących czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę.

Wskazane zmiany mają być stosowane wstecznie, tj. do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2019 r. (przynajmniej, jeżeli chodzi o zmiany w ustawach o podatku dochodowym; dla przepisów wprowadzających zmiany w Ordynacji podatkowej nie został określony podobny przepis, jednak być może zmieni się to w trakcie dalszych prac nad projektem). Oznacza to, że jeżeli omawiane przepisy wejdą w życie w omawianym kształcie, dotyczyć będą również obecnie dokonywanych płatności.

Omawiany projekt przewiduje również wiele innych zmian w ustawach o podatku dochodowym. Zmiany te polegać mają na:

1)              zmianie PKWiU stosowanego dla celów podatkowych (z PKWiU z 2008 r. na PKWiU z 2015 r.),

2)              zwolnieniu organów podatkowych z obowiązku sporządzania rocznego obliczenia podatku PIT-40A dla podatników, u których suma zaliczek pobranych w roku podatkowym przewyższa kwotę podatku obliczonego przez organ rentowy za ten rok (a więc jeżeli z obliczenia organu rentowego wynika nadpłata), jak również doprecyzowaniu, że wniosek złożony przez podatnika o niepomniejszanie zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek obowiązuje płatnika (organ rentowy) do chwili odwołania wniosku przez podatnika; zmiany te mają mieć zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2020 r.,

3)              doprecyzowaniu przepisów dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (tzw. IP Box),

4)              doprecyzowaniu art. 44 ust. 17 ustawy o PIT określającego zasady ustalania zaliczek w przypadku zatorów płatniczych,

5)              wprowadzeniu podstawy do korygowania zeznania za pośrednictwem usługi polegającej na udostępnianiu przez organy podatkowe podatnikom wstępnie wypełnionych zeznań podatkowych (zob. projektowane zmiany w art. 45cd ustawy o PIT i art. 21c ustawy o ryczałcie); zmiana ta ma być stosowana do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2018 r. (w zakresie ustawy o PIT) oraz od dnia 1 stycznia 2019 r. (w zakresie ustawy o ryczałcie),

6)              wprowadzenie szczególnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania dotyczącej art. 15cb ustawy o CIT.

Omawiany projekt przewiduje również rewolucyjną zmianę w ustawie o VAT, a mianowicie wprowadzenie możliwości wydawania nabywcom paragonów w formie elektronicznej, czyli tzw. e-paragonów (obecnie kasy rejestrujące mają tylko funkcję wydruku ww. dokumentów fiskalnych i podatnik musi wydać konsumentowi papierową postać paragonu fiskalnego). Ma to być możliwe – za zgodą nabywcy – w przypadku sprzedaży ewidencjonowanej przy zastosowaniu tzw. kas online (zob. projektowane brzmienie art. 111 ust. 3a pkt 1 lit. b ustawy o VAT).

Najważniejsza ze zmian w przepisach Ordynacji podatkowej polega na zmianie zakresu stosowania tzw. mikrorachunku. Obecnie – jak wynika z art. 61b § 1 Ordynacji podatkowej – przy jego użyciu dokonywane są wpłaty podatków dochodowych, podatku VAT oraz niepodatkowych należności budżetowych.

Z omawianego projektu wynika, że niebawem należności wpłacane przy użyciu mikrorachunku określone będą przepisami wykonawczymi, co pozwoli ministrowi finansów modyfikować zakres stosowania obowiązku używania mikrorachunku.

Pozostałe zmiany w przepisach Ordynacji podatkowej polegać mają na:

1)              rozszerzeniu definicji deklaracji (określonej w art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej) o sprawozdania składane na podstawie art. 107 ustawy o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych,

2)              umożliwieniu organom podatkowym doręczania pism przy pomocy tzw. usługi hybrydowej polegającej na przekształceniu przez operatora wyznaczonego dokumentu elektronicznego w przesyłkę listową (zmiana w art. 144b Ordynacji podatkowej),

3)              dostosowaniu art. 294 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej do przepisów ustawy o działach administracji rządowej poprzez zastąpienie zwrotu „pracownicy Ministerstwa Finansów” zwrotem „pracownicy urzędu obsługującego” ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Projektodawcy chcą, aby ustawa weszła w życie 1 kwietnia 2020 r., a zatem tego właśnie dnia wejść ma w życie większość wskazanych zmian (zob. art. 11 projektu; w drodze wyjątku niektóre przepisy mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2021 r.; dotyczy to przede wszystkim przepisów zmieniających stosowane dla celów ustaw o podatku dochodowym PKWiU). Jednakże większość zmian ma być stosowana dopiero do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. (zob. art. 8 ust. 4 projektu).