Nowa matryca JPK_V7M (JPK_VDEK) a WIS i interpretacje indywidualne

Mirosław Siwiński

Autor: Mirosław Siwiński

Dodano: 7 września 2020
analityk - biurko z raportami i wykresami

Połączenie plików sprawozdawczych JPK z deklaracjami VAT-7, wielokrotnie przesuwane, wchodzi w życie 1 października 2020 r. W związku z tym wreszcie podatnicy muszą zakończyć przedłużoną przez epidemię fazę przygotowań do raportowania w tym narzędziu. Zarówno Wiążąca Informacja Stawkowa, jak i interpretacje indywidualne mogą być pomocne rozwianiu wątpliwości, jakie wciąż budzi struktura nowego JPK.

Struktura JPK – podatek należny

W nowym JPK/deklaracji podatnicy zobowiązani są do podawania ogromnej ilości informacji. I to właśnie ich zakwalifikowanie prawdopodobnie będzie główną trudnością. Po stronie podatku należnego trzeba będzie podać:

1. Wysokość podstawy opodatkowania, a w przypadkach określonych w lit. d-f oraz i-m – także wysokość podatku należnego, z tytułu:

a) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, zwolnionych od podatku,

b) dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy,

c) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 0%, w tym odrębnie z tytułu dostawy towarów, o której mowa w art. 129 ustawy,

d) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 5%, oraz korekty dokonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy,

e) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 7% albo 8%, oraz korekty dokonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy,

f) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 22% albo 23%, oraz korekty dokonanej zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy,

g) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

h) eksportu towarów,

i) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

j) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy,

k) importu usług, z wyłączeniem usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy,

l) importu usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy,

m) dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy.

2. Łączną wysokość podstawy opodatkowania stanowiącą sumę wysokości podstaw opodatkowania określonych w pkt 1, z wyłączeniem wysokości podstaw opodatkowania z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy, oraz dostawy towarów, o której mowa w art. 129 ustawy.

3. Wysokość podatku należnego od towarów objętych spisem z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy.

4. Wysokość zwrotu odliczonej lub zwróconej kwoty wydanej na zakup kas rejestrujących, o którym mowa w art. 111 ust. 6 ustawy.

5. Wysokość podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu, wykazaną w wysokości podatku należnego z tytułu określonego w pkt 1 lit. i podlegającą wpłacie w terminie, o którym mowa w art. 103 ust. 3, w związku z ust. 4 ustawy.

6. Wysokość podatku od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy, podlegającą wpłacie w terminach, o których mowa w art. 103 ust. 5a i 5b ustawy.

7. Łączną wysokość podatku należnego stanowiącą sumę wysokości podatku należnego i wysokości zwrotu określonych w pkt 1 lit. d-f oraz i-m, pkt 3 i 4, pomniejszoną o wysokość podatku należnego i wysokość podatku określonych w pkt 5 i 6.

Lista powyższa jest uzupełniona dodatkową regulacją, zgodnie z którą ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego:

1. Wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z następujących czynności podlegających opodatkowaniu, w odniesieniu do których istnieje obowiązek wystawienia przez podatnika faktury na podstawie przepisów ustawy, z wyjątkiem faktur dokumentujących czynności ujęte w ewidencji, o której mowa w pkt 8 i 9:

a) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, zwolnionych od podatku,

b) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 0%, w tym odrębnie z tytułu dostawy towarów, o której mowa w art. 129 ustawy,

c) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy,

d) eksportu towarów.

2. Wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z następujących czynności podlegających opodatkowaniu, w odniesieniu do których istnieje obowiązek wystawienia przez podatnika faktury na podstawie przepisów ustawy, z uwzględnieniem oraz oznaczeniem korekt dokonanych zgodnie z art. 89a ust. 1 i 4 ustawy:

a) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 5%,

b) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 7% albo 8%,

c) dostawy towarów oraz świadczenia usług na terytorium kraju, opodatkowanych stawką 22% albo 23%.

3. Wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju, w tym odrębnie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy.

4. Wysokość podstawy opodatkowania wynikającą z wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 3 ustawy.

5. Wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

6. Wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy, potwierdzone zgłoszeniem celnym lub deklaracją importową, o której mowa w art. 33b ustawy.

7. Wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego wynikające z:

a) opodatkowania w szczególnej procedurze rozliczenia podatku, w podziale na stawki podatku:

– świadczenia usług turystyki,

– dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków,

b) dostawy towarów oraz świadczenia usług udokumentowanych fakturą wystawioną przez podatnika zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy, w podziale na stawki podatku,

c) importu usług, z wyłączeniem usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy,

d) importu usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy,

e) dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy.

8. Wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

9. Wysokość podstawy opodatkowania i wysokość podatku należnego nieudokumentowane fakturami oraz nieobjęte obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, wykazywane w wysokościach zbiorczych w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku.

10. Wysokość podatku należnego od towarów objętych spisem z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy.

11. Wysokość zwrotu odliczonej lub zwróconej kwoty wydanej na zakup kas rejestrujących, o którym mowa w art. 111 ust. 6 ustawy.

12. Wysokość podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia środków transportu, wykazaną w wysokości podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, podlegającą wpłacie w terminie, o którym mowa w art. 103 ust. 3, w związku z ust. 4 ustawy.

13. Wysokość podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy, podlegającą wpłacie w terminie, o którym mowa w art. 103 ust. 5a i 5b ustawy;

14. Wartość sprzedaży brutto dostawy towarów i świadczenia usług opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 i art. 120 ustawy.

Poza danymi, o których mowa wyżej, ewidencja zawiera następujące dane:

1. Z faktur dokumentujących dokonanie przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i pkt 7 lit. a i b, oraz z faktur lub innych dokumentów związanych z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, o których mowa w ust. 1 pkt 3-5 i pkt 7 lit. c-e:

a) numer, za pomocą którego nabywca, dostawca lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, zapisywany poprzez wyodrębnienie kodu kraju oraz kodu cyfrowo-literowego,

b) imię i nazwisko lub nazwę nabywcy, dostawcy lub usługodawcy, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 7 lit. b,

c) numer odpowiednio faktury lub dokumentu albo faktury korygującej,

d) datę wystawienia odpowiednio faktury lub dokumentu albo faktury korygującej,

e) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury.

2. Ze zgłoszenia celnego lub z deklaracji importowej, o której mowa w art. 33b ustawy, dokumentujących dokonanie importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy:

a) numer zgłoszenia celnego lub deklaracji importowej,

b) datę przyjęcia zgłoszenia celnego lub datę deklaracji importowej,

c) imię i nazwisko lub nazwę nadawcy w przypadku zgłoszenia celnego.

Poza danymi, o których mowa w dwóch poprzednich listach, ewidencja zawiera następujące oznaczenia dotyczące:

1. Dostawy:

a) napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym – oznaczenie „01”,

b) towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy – oznaczenie „02”,

c) oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją – oznaczenie „03”,

d) wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym – oznaczenie „04”,

e) odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie „05”,

f) urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie „06”,

g) pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701-8708 oraz CN 8708 10 – oznaczenie „07”,

h) metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy – oznaczenie „08”,

i) leków oraz wyrobów medycznych – produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne – oznaczenie „09”,

j) budynków, budowli i gruntów – oznaczenie „10”.

2. Świadczenia usług:

a) w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych – oznaczenie „11”, i 1905.

b) o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych – oznaczenie „12”,

c) transportowych i gospodarki magazynowej – Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1 – oznaczenie „13”.

Dodatkowo ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące:

1. dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy – oznaczenie „SW”,

2. świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy – oznaczenie „EE”,

3. istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy – oznaczenie „TP”,

4. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonanego przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy – oznaczenie „TT_WNT”,

5. dostawy towarów poza terytorium kraju dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy – oznaczenie „TT_D”,

6. świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy – oznaczenie „MR_T”,

7. dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy – oznaczenie „MR_UZ”,

8. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) – oznaczenie „I_42”,

9. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) – oznaczenie „I_63”,

10. transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy – oznaczenie „B_SPV”,

11. dostawy towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy – oznaczenie „B_SPV_DOSTAWA”,

12. świadczenia usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy – oznaczenie „B_MPV_PROWIZJA”,

13. transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności – oznaczenie „MPP”.

Ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów sprzedaży:

  • „RO” – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących,
  • „WEW” – dokument wewnętrzny,
  • „FP” – faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy.

Struktura JPK – podatek naliczony

Po stronie podatku należnego trzeba będzie podać:

1. Wysokość nadwyżki podatku naliczonego nad należnym z poprzedniej deklaracji.

2. Wartość bez podatku (netto) oraz wysokość podatku naliczonego z tytułu:

a) nabycia towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych,

b) nabycia pozostałych towarów i usług;

3. Wysokość podatku naliczonego z tytułu korekty podatku naliczonego:

a) od nabycia towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych,

b) od nabycia pozostałych towarów i usług,

c) o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy,

d) o której mowa w art. 89b ust. 4 ustawy;

4. Łączną wysokość podatku naliczonego do odliczenia stanowiącą sumę wysokości nadwyżki podatku naliczonego nad należnym z poprzedniej deklaracji i wysokości podatku naliczonego, o których mowa w pkt 2 i 3.

Ponadto przepisy wskazują, iż Ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku naliczonego:

1. Wartość netto oraz wysokość podatku naliczonego przysługującego do odliczenia z podstaw określonych w art. 86 ust. 2 ustawy, na warunkach określonych w ustawie, w podziale na nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych oraz nabycie pozostałych towarów i usług.

2. Wysokość podatku naliczonego wynikającą z korekt podatku naliczonego, o których mowa w art. 90a-90c oraz art. 91 ustawy, w podziale na korektę podatku naliczonego od:

a) nabycia towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych,

b) nabycia pozostałych towarów i usług.

3. Wysokość podatku naliczonego wynikającą z korekt podatku naliczonego, o których mowa w art. 89b ust. 1 i 4 ustawy.

4. Kwoty nabycia:

a) towarów i usług nabytych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty,

b) towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków związanych ze sprzedażą opodatkowaną na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy.

Dodatkowo ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące:

1. Podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy – oznaczenie „IMP”.

2. Transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności – oznaczenie „MPP”.

Poza danymi, o których mowa w ust. 1, ewidencja zawiera dane wynikające z:

1. Faktur lub innych dokumentów:

a) będących podstawą odliczenia podatku naliczonego, otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług,

b) dokumentujących dostawę towarów oraz świadczenie usług, dla których zgodnie z art. 17 ust. 1:

– pkt 4 ustawy – podatnikiem jest ich usługobiorca, a podatek należny z tego tytułu stanowi u podatnika podatek naliczony wykazany w ewidencji,

– pkt 5 ustawy – podatnikiem jest ich nabywca, a podatek należny z tego tytułu stanowi u podatnika podatek naliczony wykazany w ewidencji,

c) dokumentujących wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 9 i art. 11 ustawy, a podatek należny z tego tytułu stanowi u podatnika podatek naliczony,

d) otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

2. Faktur, o których mowa w art. 116 ust. 2 ustawy, z których wynika zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6 ustawy, stanowiący u podatnika podatek naliczony.

3. Dokumentów celnych lub decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy, z których wynika podatek stanowiący u podatnika podatek naliczony.

4. Deklaracji importowej, o której mowa w art. 33b ustawy, z której wynika podatek stanowiący u podatnika podatek naliczony.

5. Faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, o których mowa w ust. 1 pkt 4, lub dokumentów, z których wynika nabycie towarów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. b.

Dane z faktur lub innych dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, oraz z faktur, o których mowa w ust. 3 pkt 5, obejmują:

1. numer, za pomocą którego dostawca lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, zapisywany poprzez wyodrębnienie kodu kraju oraz kodu cyfrowo-literowego,

2. imię i nazwisko lub nazwę dostawcy lub usługodawcy,

3. numer faktury lub dokumentu,

4. datę wystawienia faktury lub dokumentu,

5. datę wpływu faktury lub dokumentu.

Dane z faktur, o których mowa w ust. 3 pkt 2, obejmują:

1. numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy lub usługodawcy,

2. imię i nazwisko lub nazwę dostawcy lub usługodawcy,

3. numer faktury,

4. datę wystawienia faktury.

Z kolei dane z dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 3 i 4, obejmują:

1. numer zgłoszenia celnego, rozliczenia zamknięcia, deklaracji importowej lub decyzji,

2. datę zgłoszenia celnego, rozliczenia zamknięcia, deklaracji importowej lub decyzji,

3. imię i nazwisko lub nazwę nadawcy lub eksportera.

Dane z dokumentów, o których mowa w ust. 3 pkt 5, obejmują:

1. numer dokumentu,

2. datę dokumentu,

3. imię i nazwisko lub nazwę dostawcy lub usługodawcy.

Ewidencja, o której mowa w ust. 1, zawiera następujące oznaczenia dowodów nabycia:

  • „VAT_RR” – faktura VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy,
  • „WEW” – dokument wewnętrzny,
  • „MK” – faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy.

Identyfikacja obszarów problematycznych

Oczywiście samo wypełnienie nowego JPK, jak i podawanie aż tylu kategorii danych z pewnością będzie pracochłonne i i kłopotliwe (mimo pewnej automatyzacji procesów), ale są też pewne obszary, wśród wyżej wymienionych, gdzie utrudniona jest identyfikacja samej sprzedaży/zakupów, jakie trzeba wykazać w danej pozycji, co zresztą częściowo pokrywa się z dotychczasowymi problemami).

Moim zdaniem dotyczy to następujących kategorii:

a) sprzedaż i zakupy, zwolniona przedmiotowo,

b) sprzedaż i zakupy z miejscem świadczenia modyfikowanym wyłącznie na podstawie art. 28b ustawy,

c) sprzedaż i zakupy, opodatkowana stawkami obniżonymi,

d) „tradycyjnie” problematyczne: WDT, WNT (w tym wyodrębnione wewnętrzne), import usług czy dostawa od nierezydenta,

e) VAT marża,

f) specjalne kody dla: wybranych wyrobów akcyzowych, wybranych wyrobów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy (objęte obowiązkowym odwrotnym obciążeniem) oraz niektórych wyrobów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy (wyłączonych ze zwolnienia podmiotowego),

g) wybranych usług niematerialnych,

h) specjalne kody dla usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, usług na VAT marża, bonów jednego przeznaczenia, mechanizmu podzielonej płatności.

Większość tych kategorii trzeba wykazać zarówno w ewidencji sprzedaży, jak i zakupu, co podwaja problem z ich identyfikacją.

Pomoc urzędowa

W poprzednim akapicie pokazane zostały zarówno „tradycyjnie” problematyczne transakcje opodatkowane VAT, jak i nowe, których identyfikacja może być utrudniona. Prawdopodobnie sztandarowym obszarem tego typu będzie mechanizm podzielonej płatności obejmujący 150 kategorii towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy. Jednak także czynności zwolnione przedmiotowe lub podlegające opodatkowaniu stawkami obniżonymi budziły i nadal będą budzić spory. Do tego dochodzi identyfikacja usług niematerialnych i wyrobów akcyzowych podlegających szczególnej uwadze nowego JPK.

Biorąc pod uwagę fakt dotkliwych i automatycznych (co zawieszono na okres epidemii) kar za wszelkie błędy w JPK, stawka prawidłowej identyfikacji ww. świadczeń znacznie wzrosła. Nie da się jej już rozwiązać poprzez ostrożnościowe stosowanie wyższej stawki lub obejmowanie wszystkich faktur mechanizmem podzielonej płatności bez wchodzenia w to, czy jest ona obowiązkowa czy dobrowolna.

Zapamiętaj! Poza kwestią kar za błędy system ten (jak zresztą dotychczasowy JPK) będzie działał tak samo jak wspólnotowy obrót towarów – dane wykazane przez sprzedawców i dostawców będą porównywane i wszelkie niezgodności spowodują kontrolę.

Podatnicy mający zatem sprzedaż lub zakupy w obszarach wątpliwych, muszą się zabezpieczyć. Tradycyjnie „urzędową” metodą uzyskania takiego zabezpieczenia są interpretacje indywidualne, które jednak dotknięte są wieloma ograniczeniami, a i dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej często odmawia ich wydania (nie chcą udzielić podatnikom ochrony pod byle pretekstem).

Ochrona poprzez WIS

Ta ostatnia praktyka zapewne też dotknie Wiążących Informacji Stawkowych, ale mają one i kilka zalet w stosunku do interpretacji: mogą dotyczyć wszelkich sytuacji, gdzie „na potrzeby opodatkowania VAT” przepisy posługują się dowolną klasyfikacją statystyczną: CN, PKOB, PKWiU zarówno z 2008 roku, jak i 2015 roku. Wprost mogą dotyczyć świadczeń złożonych, obejmują ochroną także podmioty trzecie z identycznym świadczeniem. Szczególnie więc istotne mogą być nie tylko dla kwestii ustalenia właściwej stawki VAT (w tym przez kupującego), ale też dla obowiązkowego split payment, gdzie jest problem z identyfikacją tych świadczeń, a często występują świadczenia złożone (np. budowlane).

Nie pomogą one z kolei przy WDT i WNT czy czynnościach zwolnionych, gdzie dalej trzeba występować o interpretację indywidualną. W obu przypadkach przy tym nie możemy wnosić o klasyfikacje świadczeń w nowym JPK, lecz wskazać przepisy prawa materialnego, które dotyczą świadczeń objętych wnioskiem.

Pomoc od kontrahenta

Wskazane obszary problematyczne przy wypełnianiu nowego JPK niekiedy będą wymagały pomocy od kontrahenta dla ich identyfikacji. Dotyczy to trzech obszarów:

1. tych, gdzie właściwa jest interpretacja indywidualna, ale nie można tak skonstruować wniosku, żeby zapytać o świadczenie kupowane;

2. wyrobów akcyzowych;

3. niektórych usług niematerialnych.

W pierwszym i trzecim obszarze, aby uzyskać pewność co do opodatkowania, choć bez formalnej ochrony podatnika kupującego świadczenie, trzeba będzie poprosić sprzedawcę o uzyskanie lub przedstawienie (jeśli już wcześniej uzyskał) interpretacji indywidualnej dotyczącej jego towarów lub usług.

Kłopotliwe usługi niematerialne

Problematyczne mogą być przy tym usługi niematerialne, bo ich katalog wynika wyłącznie z przepisów rozporządzenia ministra finansów, inwestycji i rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r. poz. 1988 ze zm.), które nie jest aktem prawa materialnego. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że KIS odmówi wydania takiej interpretacji.

W przypadku wyrobów akcyzowych trzeba będzie poprosić kontrahenta o uzyskania lub udostępnienie Wiążącej Informacji Akcyzowej (WIA), która jest instrumentem bardzo podobnym do WIS.

Autor:

Mirosław Siwiński

Mirosław Siwiński

Autor: Mirosław Siwiński

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w 2001 r. Doradca podatkowy i radca prawny w Advicero Tax Nexia. Od 2004 r. wykładowca w zakresie VAT, podatku akcyzowego oraz analizy podatkowej. Autor lub współautor ponad 250 artykułów oraz ponad 20 książek o tematyce podatkowej. Do 2019 r. Dyrektor Departamentu Podatków Kancelarii Prof. W. Modzelewskiego

Doradca VAT, Nr specjalny 72

Doradca VAT, Nr specjalny 72
Dostępny w wersji elektronicznej