Czy brak NIP na paragonie to oczywista omyłka możliwa do łatwego skorygowania

Jest to pewna niedogodność dla sprzedawców (i nabywców), jeśli np. przeoczono wskazanie numeru NIP na paragonie czy też wydano paragon zamiast faktury. Zarówno bowiem sprzedawca, jak i nabywca są narażeni na dodatkowe zobowiązanie podatkowe – pierwszy w związku z wystawieniem faktury do paragonu bez NIP, drugi – w związku z ujęciem tej faktury w ewidencji.

Podatnik zwrócił się z problemem, że „po czasie” otrzymuje od nabywców, podatników VAT, żądania wystawienia na ich rzecz faktur z wykazanymi NIP-ami. Nabywcy chcą odsyłać sprzedawcy sam paragon fiskalny. Następnie do transakcji wystawiana byłaby faktura z wykazanym NIP-em nabywcy.

Zdaniem spółki, wystawienie paragonu bez NIP na rzecz podatnika VAT nosi znamiona oczywistej pomyłki w ewidencji. Jak wynika zaś z rozporządzenia - w przypadku wystąpienia oczywistej pomyłki w ewidencji podatnik dokonuje niezwłocznie jej korekty przez ujęcie w odrębnej ewidencji:

• błędnie zaewidencjonowanej sprzedaży (wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku należnego);

• krótkiego opisu przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki oraz dołączenie oryginału paragonu fiskalnego potwierdzającego dokonanie sprzedaży, przy której nastąpiła oczywista pomyłka.

Dyrektor KIS uznał jednak, że nie jest możliwe skorygowanie obrotu zaewidencjonowanego na kasie fiskalnej o wartość paragonu bez NIP, a następnie wystawienie faktury o takiej samej wartości, do tej samej transakcji.

Sprawa być może trafi do WSA. Z jednej strony – podatnik może powołać się na zasady neutralności VAT czy proporcjonalności, wynikające z prawa wspólnotowego. Z drugiej –trudno jednak odmówić racji twierdzeniu, że błąd o charakterze zasadniczym nie stanowi „oczywistej omyłki”, jeśli spojrzymy na to pojęcie np. przez pryzmat proceduralny (pojęcie to pojawia się np. w Ordynacji podatkowej w kontekście prostowania oczywistych omyłek w decyzji).

Organ podatkowy w decyzji wskazał, iż „(…) określa kwotę do zwrotu (…)”, a powinien był „określa kwotę zobowiązania podatkowego”. Tymczasem z orzecznictwa wynika, że nie jest korektą oczywistego błędu takie sprostowanie omyłki w decyzji, które prowadzi do jej zmiany merytorycznej, zwłaszcza do orzeczenia o wysokości zobowiązania podatkowego w sposób odmienny od pierwotnego. Choć niewykluczone, że stosowną argumentacją przed sądami administracyjnymi podatnicy „wywalczą”, że zmiana z paragonu na fakturę to właśnie nie zmiana „merytoryczna”, tym bardziej gdy w danym przypadku podatnik wykaże, iż zniwelował ryzyko wystąpienia uszczuplenia należności podatkowych.